‘Zoektocht naar betrouwbare vakman steeds lastiger’

Vanaf 1 september is een attest bedrijfsbeheer niet langer vereist om als zelfstandige te beginnen. Tegelijkertijd is het voor steeds minder beroepen nog nodig om beroepskennis aan te tonen. ‘We zullen niet meteen overspoeld worden door cowboys, maar de consument kan maar beter voorzichtig zijn.’

Hoewel het attest bedrijfsbeheer niet veel om het lijf had, maken zelfstandigenorganisaties zich toch zorgen nu het attest vanaf 1 september verdwijnt en er niets in de plaats komt. Ze kunnen niet uitsluiten dat het aantal faillissementen omhoog schiet. En dat houdt ook voor de consument risico’s in. Want wat als die een voorschot betaalt aan een bouwaannemer die vervolgens failliet gaat? Omdat die consument geen bevoorrechte schuldeiser is, is de kans groot dat de consument zijn geld kwijt is.

Als werkelijk iedereen loodgieter of metser kan worden, is de consument helemaal weerloos.

Unizo-topman Danny Van Assche verwijst naar Eurostatcijfers, waaruit blijkt dat 62 procent van de Belgische starters na vijf jaar nog altijd bestaat. Dat is veel meer dan in onze buurlanden, waar de overlevingspercentages na vijf jaar variëren van 39 tot 52 procent. ‘België had als enige zo’n attest bedrijfsbeheer, het is dus toch een beetje afwachten of de afschaffing ervan geen effect zal hebben op het overlevingspercentage van jonge zelfstandigen. Het attest bedrijfsbeheer stelde misschien niet veel voor, maar het heeft veel beginnende starters toch minstens eens even doen stilstaan bij enkele essentiële zaken’, zegt de Unizo-topman.

Tegelijkertijd schrapt de Vlaamse overheid voor tal van beroepen ook de voorwaarden van beroepskennis. Die moesten verzekeren dat vakmannen een erkende opleiding hadden gevolgd of toch minstens voldoende relevante ervaring hadden opgedaan. ‘Veel beroepsfederaties betreuren deze evolutie’, weet Van Assche op. ‘De consument heeft niet langer de garantie dat een vakman een erkende opleiding heeft gevolgd of toch minstens voldoende ervaring heeft.’ ‘Dat kan een regelrechte ramp worden voor de consument,’ waarschuwt Test-Aankoop.

Kaas zonder gaten

Van Assche: ‘Wij hadden liever het behoud van het attest bedrijfsbeheer gezien, maar dan op een betere manier. Want er zaten zoveel gaten in de kaas, dat er geen kaas meer overschoot.’ Het attest moest verzekeren dat starters toch minstens een basiskennis van economie en financiën hadden. Maar het systeem geraakte helemaal uitgehold. Een humaniora-diploma volstond in de meeste gevallen al om het attest te krijgen. En de startende zaakvoerder moest niet noodzakelijk zelf de kennis kunnen voorleggen. Had je regelmatig contact met een oom die zelf een onderneming had, dan was dat uiteindelijk ook al voldoende.

Ook Christine Mattheeuws van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) was geen voorstander van het attest in zijn bestaande vorm. ‘Dat gaf sommige mensen een vals gevoel van veiligheid, alsof dat attest hen bekwaam maakte om een bedrijf te runnen. We hebben in ons eigen ondernemersloket soms ondernemingsnummers moeten toekennen aan mensen die niet eens het verschil kenden tussen winst en omzet.’

Zonder kennis

De afschaffing van het attest bedrijfsbeheer werd opgelegd door Europa. België was het enige land in Europa dat zo’n attest koppelde aan het starten van een eigen zaak en de Europese Commissie zag daarin een belemmering van het vrije ondernemerschap. Ons land mocht trouwens sowieso al geen attest vragen aan iemand van buiten België die in ons land een zaak wilde opstarten.

Vlaanderen besliste daarom als de eerste van de regio’s om de verplichting te schrappen. En in de marge daarvan werden voor tal van beroepen ook de zogenaamde attesten voor beroepsbekwaamheid tegen het licht gehouden. Die attesten moesten garanderen dat een vakman die als zelfstandige wilde beginnen toch de juiste opleidingen had gevolgd of toch minstens over de nodige relevante ervaring beschikte om zijn beroep uit te uitoefenen. Sinds begin dit jaar moeten bijvoorbeeld kappers, slagers, bakkers, opticiens, traiteurs of begrafenisondernemer niet langer een attest van beroepsbekwaamheid kunnen voorleggen en kan iedereen die beroepen uitoefenen. In totaal gaat het om zowat 15 beroepen.

En als het van de Vlaamse regering afhangt, is vanaf 1 januari 2019 is ook voor de nog resterende 11 gereglementeerde beroepen uit de bouwsectorniet langer een attest van beroepsbekwaamheid nodig. Het gaat onder meer om stukadoors, aannemers, dakwerkers, schrijnwerkers, elektriciens of verwarmingsinstallateurs. De Vlaamse regering bereikte daarover al een akkoord, al moet de maatregel nog worden goedgekeurd door het Vlaams parlement.

Vroeger gingen mensen ook niet in zee met de eerste de beste vakman die ze in de Gouden Gids vonden.

Dat zou een regelrechte ramp voor de consumentzijn’, reageert Geert Coene van consumentenorganisatie Test-Aankoop. ‘Er is nu al geen echte kwaliteitsbewaking in de bouwsector. De vereiste van beroepsbekwaamheid is zowat het enige houvast voor de consument om toch nog enigszins de kwaliteit van het werk te kunnen waarborgen. Als werkelijk iedereen loodgieter of metser kan worden, is de consument helemaal weerloos.’

Bij het kabinet van Vlaams minister van Werk Philippe Muyters geloven ze niet dat de vereiste van beroepsbekwaamheid noodzakelijk zijn om de kwaliteit tegenover de consument te garanderen. ‘Er is ook meer algemene regelgeving van toepassing op de desbetreffende beroepen. Het gaat bijvoorbeeld over volksgezondheid, voedselveiligheid, kwaliteit en milieu. De kwaliteit van de dienstverlening wordt dus al gewaarborgd door andere wetten, zoals bijvoorbeeld de broodwetgeving, de warenwetgeving of de wetgeving voor begraafplaatsen, elk met hun eigen controleorganen. Aparte voorwaarden opleggen in een aparte vestigingswetgeving is met andere woorden overbodig.’

Cowboys

Meer dan ooit heeft de consument er dus alle belang bij om omzichtig om te springen met de zelfstandige vakmannen met wie hij in zee gaat. Dat is niet makkelijk, zeker nu veel meer houvast verdwijnt.

Test-Aankoop raadt alvast aan de Kruispuntbank voor Ondernemingen te raadplegen. Die registreert alle ondernemingen in ons land en consumenten kunnen er ook nagaan of een onderneming over de nodige attesten beschikt (zolang die nog nodig zijn natuurlijk).

‘Zeker in de bouwsector is het ook belangrijk om altijd goed de referenties te controleren. Contacteer eerdere klanten om te achterhalen of zij tevreden zijn over de geleverde kwaliteit. En raadpleeg ook zeker de architect, die is nog het beste geplaatst om te weten wie degelijk werk levert’, zegt Coene.

Mattheeuws gelooft ook heel sterk in de kracht van sociale media en reviews. ‘Vroeger gingen mensen ook niet in zee met de eerste de beste vakman die ze in de Gouden Gids vonden. Ze gingen voort op mond-aan-mondreclame. Ook nu blijft dat een belangrijk graadmeter om de betrouwbaarheid in te schatten. En met sociale media hebben consumenten er nog een belangrijk wapen bij, want nu is het ook mogelijk om onlinereviews te vinden van vakmannen.’

Nog een eventuele graadmeter voor de betrouwbaarheid van zelfstandige ondernemers is het lidmaatschap van eventuele beroepsverenigingen. Dat geeft toch al een indicatie of een ondernemer bezig is met zijn beroep en ook bijkomende opleidingen volgt’, besluit Van Assche.

Richt u voor al uw dakwerken tot ons team vakbekwame dakinspecteurs en gecertificeerde plaatsers.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Pin It on Pinterest